بررسی و مقایسه اثربخشی سه روش آموزش بهداشت بر ارتقاء میزان آگاهی رابطین بهداشتی نسبت به خودآزمایی پستان

تاریخ دریافت 23/10/1392 تاریخ پذیرش 25/12/1392   چکیده   پیش زمینه و هدف: در دهه های اخیر سرطان پستان به علت بروز و شیوع بالا، عمده ترین چالش و مشکل بهداشتی در بین زنان در سراسر دنیاست. با آموزش زنان در مورد رفتارهای غربالگری سرطان سینه به ویژه خود آزمایی سینه می توان بیماری را در مراحل اولیه تشخیص و درمان کرد. هدف مطالعه حاضر بررسی کارآیی و اثر بخشی سه شیوه آموزش بهداشت بر ارتقای آگاهی رابطین بهداشتی در مورد خود آزمایی پستان است.   مواد و روش کار: در این مطالعه نیمه تجربی به تعداد 120 نفر از رابطین بهداشتی مرکز بهداشتی و درمانی شهدا شهرستان ارومیه به روش سرشماری وارد مطالعه شدند. ابتدا پرسشنامه دو بخشی پژوهشگر ساخته( مشخصات فردی و سؤالات آگاهی) معتبر و پایا توسط رابطین بهداشت تکمیل شد و در مرحله بعد نمونه ها به چهار گروه مساوی تقسیم شدند (یک گروه کنترل و سه گروه آموزشی). برای سه گروه آموزشی، برنامه آموزشی بر اساس سه روش آموزشی متفاوت انجام پذیرفت ولی گروه کنترل در معرض مداخله آموزشی قرار نگرفت. برای مقایسه وضعیت آگاهی و یا میانگین نمره آگاهی قبل و بعد از آموزش در گروه های مورد مطالعه از روش های آمار توصیفی و استنباطی(جداول فراوانی، آزمون های آماری تی زوج و کای اسکوئر) استفاده شد.   یافته ها: نتایج نشان داد که نمونه ها دارای میانگین سنی 6/7 ± 01/33 سال بوده و محدوده سنی 18 تا 53 سال داشتند. نتایج آشکار کرد که آموزش با هر سه روش آموزشی(غیرمستقیم، مستقیم و مستقیم و غیر مستقیم(ترکیبی)) باعث بالا رفتن سطح آگاهی رابطین بهداشتی در مورد خود آزمایی پستان می شود(001/0 p< ). همچنین آزمون تی زوج وجود ارتباط معنی دار آماری را در گروه های آموزشی قبل و بعد از آموزش نشان داد(001/0 p< ). آزمون کای اسکوئر ارتباط معنی داری بین متغیرهای سن و سطح تحصیلات نمونه ها را با سطح آگاهی آن ها نشان داد(05/0 p< ).   بحث و نتیجه گیری: با توجه به نتایج مطالعه حاضر در مورد اثر آموزش بر سطح آگاهی رابطین بهداشت در زمینه خود آزمایی پستان، به کارگیری روش های آموزشی غیرمستقیم، مستقیم و به ویژه مستقیم و غیرمستقیم(روش ترکیبی) در مراکز بهداشتی – درمانی مفید خواهد بود.